Yurt dışından Türkiye'ye tüp bebek tedavisi için gelecek hastaların merak ettiği soruların yanıtlarını İstanbul Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi Sağlık Turizmi Yetkilisi Gülseren Kuyumcuoğlu bilgi veriyor.
Merkezin sağlık turizmi yetkilisi olarak görev yapıyorsunuz. Ne kadar zamandan beri bu görevdesiniz? Tüp bebek tedavisi için Türkiye’ye gelen çiftlere nasıl bir hizmet sunuyorsunuz?
TÜP BEBEK İÇİN BAŞVURAN ÇİFTLERİ 7/24 YALNIZ BIRAKMAMAYA GAYRET EDİYORUZ
“İstanbul Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi'nde 7 yıldır çalışmaktayım. Ve sağlık turizmi yetkilisi olarak bu görevde bulunmaktayım. Yurt dışından kadın ve üreme sağlığıyla ilgili konularda bizden destek isteyen hastaları buraya gelmeden önce süreçlerle ilgili detaylı olarak bilgilendirmek, geldiklerinde de tedavi aşamasında her daim yanlarında olmakla görevimi sürdürüyorum. Onları bu özel durumlarında 7/24 yalnız bırakmamaya gayret ediyoruz. Çünkü yurt dışından gelen hastaların, başka bir ülkede tedavi olmak konusunda tedirginlikleri, duygusallıkları oluyor. Bu süreçte sorularını sorabilecekleri ve süreçle ilgili bilgiler alabilecekleri her daim yanlarında bir bölüm olarak onlara destek sağlıyoruz.”
TÜP BEBEK İÇİN BAŞVURAN HASTA SAYISINDAKİ BÜYÜK ARTIŞ
“Dünyada sağlık turizminde Türkiye'nin adını sıkça duyuyoruz. Türkiye, özellikle tüp bebek tedavisinde oldukça iyi bir yerde. Gözlemlerinize göre yurt dışından tüp bebek tedavisi için başvuran hasta sayısında bir artış var mı?”
Evet, gözle görülür bir artış var. Türkiye, sağlık sektöründe ileri teknolojiyi uygulayan sağlık tesisleriyle tüm dünyada ismini duyurdu. Bununla beraber güvenilir ve kolay ulaşılabilir tedavide önde gelen ülkelerden biri haline geldi. Dünya genelinde 40 yılı aşkın bir süredir tüp bebek tedavisi yapılmakta. Türkiye'nin tüp bebek tedavisi alanında gelişen teknolojileri hızlı olarak uygulayıp ve başarılı sonuçlar almasına bağlı olarak, sağlık turizminde tüp bebek tedavisi için bize başvuran hastalarda yüzde 100 artış oranı gözlendi.
AFRİKA ÜLKELERİNDEN BİLE TÜP BEBEK TEDAVİSİ İÇİN GELEN HASTALAR VAR
. Peki, en çok hangi ülkelerden tüp bebek tedavisi için başvuru oluyor?
“Dünyanın birçok ülkesinden başvurular alıyoruz. Balkan ülkelerinden, Irak, Suriye ve Orta Doğu’dan, Avrupa ülkelerinden başvuran hastalarımız oluyor. Hatta Afrika'nın çok küçük ülkelerinden bile gelen hastalar var.”
ELEKTRONİK ŞAHİTLİKLE TÜP BEBEKTE GÜVEN
. Yurt dışındaki tüp bebek hastaları tedaviye gelmeden önce sizinle ve ekibinizle iletişime geçtiklerinde en çok neleri merak ediyorlar? Türkiye'de tüp bebek tedavisiyle ilgili hangi soruların yanıtlarını almak istiyorlar?
“Hastalar yurt dışından gelmeden önce en sık ücret konusunda ve güvenilir bir merkez olup olmadığıyla ilgili soruları bizlere yöneltiyorlar. Tüp bebek tedavisi birkaç günlük tedavi değildir. Bu nedenle tüp bebek sürecinin kendisi de tabii onlar için önemli bir soru oluyor. Elektronik şahitlik dediğimiz bir yöntemle hastaların güven duymalarını sağlamayı hedefliyoruz. Tüp bebek tedavisinin her aşamasında kadın ve erkek olarak kimliklerini doğruladıkları bir yöntemle tedaviye alınıyor olmaları merkez tercihlerinde bize öncelik sağlıyor.”
ELEKTRONİK ŞAHİTLİKLE “EMBRİYOLAR KARIŞIR MI?” KAYGISINA SON!
. Bahsettiğiniz elektronik şahitlik nedir? Embriyoların ya da dondurulan yumurtaların karışmaması için alınan bir önlem midir?
“Çiftlerin ‘Bizim embriyolarımız karışır mı?” ‘Başka embriyo transfer edilir mi?’gibi konularda endişeleri oluyor. Başından itibaren hastalara sağladığımız bu güvenlik sistemi sayesinde çiftler kendi kimlik bilgilerini kontrol ederek her aşamada tedavilerine daha güvenli bir şekilde devam edebiliyorlar”
. Sadece Türkiye'de değil dünyanın her ülkesinde tüp bebek tedavisi gören çiftlerin en çok merak ettiği ve belki de en tedirgin oldukları konulardan biri bu. Nasıl bir güvenlik sistemi, bilgi verir misiniz?
“Hasta, tedavi için başvurduğunda kimlik bilgileri alınırken kendisine özel bir numara veriliyor. Zaten tedavi sürecinede hastaya özel bu kimlik numarasıyla başlanıyor. Daha sonra bunlar çipe aktarılıyor. Bu çip hastanın bileğinde oluyor. Tedavi süreçlerinde hasta o çipi okutarak, kimliğiyle beraber görüntüleyerek işleme alınan kişinin kendisi olduğunu doğruluyor. Bu sayede hastalar tedavilerine rahatlıkla devam edebiliyorlar. Yumurta toplama işleminde bundan yararlanıldığı gibi erkeğin vereceği örnek kabına da bu çipler yerleştiriliyor. En önemli özelliği kadının bileğinde olan bu çipin işlemlere alındığında sesli uyarıyla kadının kimliğini doğrulaması. İşlem başladığında çipli sistem ekrana yansıtılıyor. Hasta kendi kimliğini orada görüp doğruluyor. Aynı çipten hastanın vermiş olduğu örnek kabında da oluyor. Bu çipler muhakkak birkaç kişi tarafından tekrar tekrar kontrol edilerek, okutularak işleme devam ediliyor.
Türkiye'de elektronik şahitlik sistemini kullanan ilk merkezlerden biriyiz. Bu elektronik şahitlik sistemiyle beraber tüp bebek tedavisine olan şüpheli bakış en azından bizim hastalarımızda çok düşük. Hatta yoktur diyebiliriz. Hastalarımızın çoğu ekranda kimliklerini gördükleri için güvenli olarak tedavilerini merkezimizde sürdürmektedir. Akıllarında “Acaba transfer edilen embriyo ya da verilen sperm örneği bir başkasına mı ait?” gibi sorular kalmamaktadır.
TÜP BEBEKTE KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ
Sohbetimizin başında tüp bebek tedavisine gelmeyi düşünen kişilerin ilk aşamada size sordukları bazı sorulara vurgu yaptınız. Öncelikle fiyatı soruyorlar dediniz. Farz edelim ki Yunanistan'dan bir çift Türkiye'ye geldi. Gelen hastalar tedavi süreçleriyle ilgili en çok neleri merak ediyorlar? Hangi konuda desteklere ihtiyaçları oluyor?
“En çok tedavi süreçleriyle ilgili sorular soruyorlar. Ne kadar sürecek? Tedavi sürecinde alabileceğim bir risk var mı? Başıma gelebilecek bir durum var mı? Yapılacak tahlillerin sonuçları ne zaman çıkar? gibi sorular yöneltiyorlar. Merkezimizde doktor muayenesinden sonra tedaviler kişiye özel planlanmaktadır. Yani kapıdan giren her hastaya standart bir tedavi şekli değil de, muayene ve tahlil sonuçlarından sonra hastanın durumuna en uygun tedavi planlanmaktadır.
Muayene ve tahill sonuçları sonrasında hekimin tedavi önerisi ve süreç hastaya net olarak açıklanmaktadır. Tüp bebek tedavisi normalde yaklaşık 20 günlük bir süreçtir. Ancak bu kişiye, hastanın durumuna göre değişmektedir. İlk 10-12 gün tetkiklerle beraber yumurta takipleri yapılmaktadır. Bundan sonraki aşama yumurta toplama işlemidir. Yumurta toplama işleminden sonra laboratuvar ortamında döllenen yumurtaların 3 ya da 5 gün sonra transferiyle süreç tamamlanmaktadır. Dediğim gibi bu her hasta için aynı olmamaktadır. Hasta geldiğinde endikasyonları belliyse, gebe kalamama ile ilgili sorunlar netleştiyse, buna göre oluşturulan tedavi planı ve süreç hastaya aktarılmaktadır. Değişiklik ne olabilir? Her hastaya aynı ayda yumurta toplama ve transfer yapılmayabilir. Bazı hastalarda ön tedavi gerekebilir. Hastanın durumuna göre tedavi planlanıp daha sonra tüp bebeğe geçilebilir. Hastanın yumurta rezervinin düşüklüğü, rahim kaynaklı sorunlar gibi durumlarda yapılması gereken tedaviler bu süreci uzatabilir. Yumurta rezervi düşük olan hastalarda bir kere yumurta toplamak yetmeyebilir. Oluşan yumurtanın kalite bakımından gebelik şansını yükseltmeyeceği öngürülebilir ve bu durumda ekstra yumurta toplama işlemi önerilebilir. Tüm bunlar hastanın gebelik şansını yükseltecek embriyonun transfer edilmesini sağlayabilir. Ama tabii böyle durumlarda süreç 20 günü aşar. Hatta birkaç ay bile sürebilir.
Tedavinin birkaç ay sürüyor olması hastanın tamamen kendi ülkesiyle bütün bağını kopartıp burada yaşamasını gerektirmez. Eğer hasta kendi ülkesinde bir doktor bulursa, bize aynı günde tahlilleriyle beraber muayene sonuçlarını gönderebilirse, tedavisinin takip kısmını ülkesinde sürdürebilir. Buraya sadece işlemler için gelebilir. Bu da hastanın oradaki işlerini aksatmadan yapmasını sağlar.”
TÜP BEBEK HASTALARINA KENDİ DİLLERİNDE TERCÜMANLIK HİZMETİ
Türkiye sağlık turizminde liderliği hedefliyor. Çeşitli ülkelerden tüp bebek tedavisi için İstanbul'a ve sizin merkezinize pek çok hasta geldiğine göre en çok ihtiyaç duydukları konulardan biri tercümanlık hizmeti olmalı. Bu konuda nasıl bir destek sağlıyorsunuz?
“Merkezimizin kendi bünyesindeki sağlık turizmi departmanında , İngilizce, Arapça ve Rusça bilen elemanlarımız var. Başka bir dilde ihtiyaç olursa günübirlik tercümanlarla hastanın yine yanında oluyor ve tedavisine destek veriyoruz.”
“İLK BAŞVURUDA ÇİFTLERİN BİRLİKTE GELMESİ İYİ OLUR”
. Peki, yine merak edilen noktalardan biri de sormak istiyorum. Mutlaka, ilk muayene için, ilk görüşme için çiftler birlikte mi gelmeli? Yani karı kocanın birlikte gelmesi şart mı?
“Şart değil ama ilk gelişte hem erkeğin hem kadının aynı anda değerlendirmesi altta yatan nedeninin ve tedavinin belirlenmesi açısından faydalı olur. Çünkü hem kadına hem de erkeğe yapılması gereken bazı tahliller var. Dolayısıyla kadın ve erkeğin ilk muayeneye aynı zamanda gelmesi tercih sebebidir.”
Peki tüp bebek tedavisi için başvurulması gereken en ideal zaman nedir?
“Çift 35 yaşın altındaysa ve bir yıl korunmasız ilişkiye rağmen gebelik sağlanmadıysa hekime başvurulması önerilir. 35 yaşın üzerindeki kadınlarda için bu süre 6 aydır. 35 yaşın üzerindeki bir kadın korunmasız ilişkiye rağmen hamile kalamadıysa muhakkak üreme sağlığı konusunda uzman bir hekime görünmelidir.”
TÜRKİYE’DE YASALARA GÖRE TÜP BEBEKLE İLGİLİ NE YAPILABİLİR, NE YAPILAMAZ?
Tüp bebekle ilgili yasal düzenlemeler var. Şimdi bizi yurt dışından, özellikle Yunanistan'dan izleyen kişileri bilgilendirmeniz amacıyla bir soru sormak istiyorum. Türkiye'de mevzuat tüp bebek tedavisinde nelere izin veriyor, nelere vermiyor?”
“Tüp bebek tedavisiyle ilgili mevzuata göre, çiftin muhakkak resmi evlilik belgesine sahip olması zorunlu. Evlilik belgesini sağlayan yabançı çiftler, tüp bebekle ilgili her tedaviyi burada yaptırabilir.”
Peki, yurt dışından gelen kişiler Türkiye’de yumurta ya da sperm dondurabiliyor mu? Bu konudaki mevzuat nasıl?
“Yabancı kimlikli hastalara maalesef yumurta dondurma işlemi yapamıyoruz . Yumurtavermek için bir heyet raporu istiyor. Bu rapor üniversite hastanelerinden ya da eğitim araştırma hastanelerinden verildiği için yabancı kimlikli hastaların yumurtaları dondurulamıyor.”
ADETLERİ DÜZENSİZ OLAN BİR KADINDA TÜP BEBEK PLANLAMASI
Aslında sohbet süremizi aştık ama madem bir YouTube kanalıyız biraz daha devam edebiliriz. Bir kadının düzenli adet görmesi son derece önemli. İlk başvuruda ya da daha sonra tüp bebek planlaması yapılırken düzenli adetleri olmayan bir kadına yaklaşım nasıl oluyor?
“Hastanın düzenli adet görememe sebebini muhakkak biliyor olmamız gerekiyor. Hasta yurt dışından bize ilk başvuruyu yaptığında oradaki doktoruna muayene olmasını söylüyoruz. Muayene sonuçlarıyla beraber sonuçlarını bize göndermesini istediğimiz iki önemli hormon testi var. Bunlar o hastanın durumunun ne olduğunu aşağı yukarı bize gösteriyor. Böylelikle nasıl bir tedavi yapılacağı belirleniyor. Hasta isterse gelip tedaviye başlayabilir. Bazende hastalara adet görmesi için doktor tarafından ilaç tedavisi verilmesi gerekiyor.”
SAĞLIK TURİZMİNDE VE TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BİR CAZİBE MERKEZİ: İSTANBUL
İstanbul’u sağlıkta Türkiye’nin cazibe merkezi olarak nitelendirebiliriz. İstanbul turizm açısından çok önemli bir şehir. Yurt dışından gelen tüp bebek hastaları burada tedavi için belli bir süre bulunurken İstanbul'un tarihi ve turistik yerlerini ya da civar illeri de gezmek istiyorlar mı? En çok ne tür talepler alıyorsunuz?
“İstanbul ve özellikle bizim merkezimizin olduğu Taksim'de hastaların görebileceği, ziyaret edebileceği, alışveriş yapabileceği birçok yer var. Hastalar burada zamanlarını hem eğlenerek hem de tedavilerini gerçekleştirerek sürdürebiliyorlar. İstanbul'un tarihi dokusu zaten dünyaca biliniyor. Geldiklerinde camiler, saraylar ya da çarşılar olsun buralara gitmekten çok hoşnut kalıyorlar ve ziyaret ediyorlar.”